5 Hermannen

Klik op een afbeelding voor een vergroting (automatische slideshow)

galerie jquery lightboxby VisualLightBox.com v6.0 -->

Speech van Lien Berendsen op 06/12/2014

Onthulling van de vijf Hermannen

Eerst en vooral, welkom iedereen op de onthulling van de vijf Hermannen. Mijn naam is Lien Berendsen en als dochter van Hilde Barbier, de kunstenares die deze schilderijen en etsen maakte, heb ik de eer jullie kort een woordje uitleg te geven over het ontstaan van de idee om vijf grote schilderijen te maken rond het onderwerp: "mannen met de naam Herman". Ik kan me persoonlijk wel spannendere onderwerpen indenken, maar wonderlijk genoeg zijn kustenaars toch in staat om zelfs over gortdroge onderwerpen prachtige kunst te maken. Dat maakt ze natuurlijk kunstenaar.

U vraagt zich waarschijnlijk af hoe Hilde ertoe gekomen is om deze vijf schilderijen en vijf bijbehorende etsen te maken. Wel, eigenlijk eerder toevallig, zoals dat meestal wel gaat. Eerder had Hilde op vraag van Eddy Deketelaere vijf grote naaktschilderijen gemaakt om in de eerste plaats als muurdecoratie te dienen in cultuurcafé de Bakkerei. Het was echter ook altijd de bedoeling om deze vijf werken op termijn te verkopen, wat op een dag dus gebeurde. Gevolg, de muren in de Bakkerei bleven leeg en verweesd achter. Als kunstenares met een enorme nood aan esthetische invulling van ruimtes, of zoals wij het ook wel noemen: decoratie, merkte Hilde algauw tegen Eddy op dat die muren wel erg leeg waren en dat ze gerust eens een reeks nieuwe schilderijen wilde maken. Maar dan rees natuurlijk de hamvraag: wat moest ze schilderen. Deze vraag bleef een poos in de hoofden van Hilde en Eddy spelen totdat Eddy met een merkwaardig idee kwam aandraven: waarom geen vijf Hermannen schilderen? Hoezo, vijf Hermannen? Waarom geen vijf Peters? Of vijf Sofie's? Of vijf nobele onbekenden die een kunstreeks met een ongelooflijk artistieke naam opleveren?

Wel, niks in het leven is toeval en dit dus ook niet. Eddy van cultuurcafé de Bakkerei is namelijk zot van Hermannen. Klinkt wat vreemd, maar niet gevreesd er is een rationele verklaring. Of althans dat hopen we. Eddy vertelde me namelijk dat hij als tiener zot was van het werk van de grote Herman Van Veen. Zijn ontroerende teksten en zijn warme stem hebben op Eddy altijd een speciaal effect gehad. Zo zeer dat Herman Van Veen al vroeg doorheen Eddy's hele doen en laten doorschemerde: als jonge gast imiteerde Eddy Herman Van Veen en als kampthema voor een tiendaagse met Chiro Sint Jozef kozen ze voor Herman Van Veens onnavolgbare Alfred Jodokus Kwak. Ik moet eerlijk toegeven dat, hoewel ik van een andere generatie ben dan Eddy, ik zelf ook helemaal week word vanbinnen als ik het titelnummer van de schattige reeks Alfred Jodokus Kwak hoor. Wie kan er niet meezingen met de eeuwige woorden:
Spetter spieter spater lekker in het water,
Ga maar vast naar huis.
hij komt een druppel later.

Nu goed wij gaan nog niet naar huis, want het mysterie over de vijf Hermannen is nog niet ontrafeld. Los van het betere imitatiewerk en een voorliefde voor warme basstemmen, gebruikte Eddy als DJ de afbeelding van Herman Van Veen als logo én - de Eeklonaars onder ons zullen dit zeker herkennen - Van Veen op zijn vioolkist was 20 jaar lang het logo van jongerencafé Patjelli's.

Bij de opstart van cultuurcafé de Bakkerei werd Herman Brood als thema gekozen voor de inrichting van de zaak. Deze flamboyante Hollander was niet alleen bekend voor zijn apart stemgeluid, drugsverslaving of zijn tragische dood. Hij kon ook met verf overweg en koos er meestal voor om op een expressieve, bijna agressieve manier te schilderen met de primaire kleuren: rood, geel en blauw. Eddy vroeg daarom aan een aantal lokale kunstenaars om ook met deze basiskleuren aan de slag te gaan en een aantal unieke tafelbladen te ontwerpen voor het café. Het is binnen deze context dat Hilde gevraagd werd om de eerder vermelde vijf naakten te maken die uiteindelijk dus een nieuwe bestemming kregen. En we zijn terug bij het begin. Lege muren betekent tijd voor een nieuwe opdracht. Het toeval dat Eddy telkens een Herman in zijn bezigheden als rode draad ziet passeren bracht hem op het idee om verder te zoeken naar andere Hermannen die ook iets met kunst te maken hadden.

De sprong naar Herman Brusselmans is snel gemaakt. Als BG, Bekende Gentenaar, excentrieke persoonlijkheid en schrijver is hij ons allen wel gekend. Ook voor Hilde was een karakterkop zoals die van Herman Brusselmans een godsgeschenk.

OK, we hebben al drie Hermannen: Herman Van Veen, Herman Brood en Herman Brusselmans, nog twee te gaan. Een van de bekendste Belgische Hermannen is zonder twijfel Herman Van Rompuy. Hij was tot 30 november jongstleden de voorzitter van de Europese Raad, in de volksmond beter gekend als de eerste President van Europa. Politiek en kunst gaan hand in hand bij meneer Van Rompuy, want hij is niet enkel gekend als politicus, maar ook als schrijver van haiku’s. Zo schreef meneer Van Rompuy een prachtige haiku over de herfst eind november:
De nacht is vallend
De kale takken zien er
Nog eenzamer uit.

Ik hoop van harte dat deze haiku geen metafoor is voor het einde van zijn ambtstermijn als President van Europa en dat er dus nog vele nieuwe projecten hun opwachting maken. We kijken bijvoorbeeld uit naar een mogelijke tweede haikubundel.

Ons rest nu nog maar één Herman en Eddy kwam ook nog bij een lokale Herman uit. Herman Chaves Daguilar beter bekend als 'katwezel'. Een zwerver met zo'n uitgesproken karakterkop dat hij regelmatig iets bijverdiende als model in de kunstacademie.

Omdat deze vijf werken in cultuurcafé de Bakkerei zullen opgehangen worden, stelde Eddy aan Hilde voor om deze vijf portretten ook in de primaire kleuren te maken.
De uitdaging was hierbij officieel gesteld: vijf grote in acrylverf,inkten en krijt geschilderde portretten van vijf totaal verschillende persoonlijkheden en vooral vijf volkomen verschillende gezichten en dit enkel in rood - geel - blauw. Als doorwinterde kunstenares is Hilde Barbier niet vies van een uitdaging en dus schudde ze Eddy's hand en ging ze aan de slag, maar tussen ons gezegd en gezwegen, het ging niet altijd over een leien dakje. Er is bloed, zweet en tranen gevloeid. Herman Brusselmans, Herman Brood en Herman Chaves Daguilar verschenen dankzij hun karakterkoppen als vanzelf op de doeken, maar de rode neus van Herman Van Veen het zachte gezicht van Herman Van Rompuy bleken een grotere uitdaging. Maar Hilde hield vol en - het mag gezegd - de 5 Hermannen spatten van de doeken en zijn uiterst herkenbaar. Gezien Hilde's passie voor grafiek, stelde ze voor om de vijf portretten ook te etsen. Ook dit ging niet zonder slag of stoot. Hilde zegt weleens dat de ets van Herman Brood behekst is. Bij elke nieuwe etspoging liep er iets anders fout. Grote vlekken, te veel inkt, te weinig inkt, ... elke mogelijke nachtmerrie van een graficus passeerde de revue bij het maken van de ets van Herman Brood.

Ik hoop daarom oprecht dat de rondwarende geest van Herman Brood u deze middag met rust laat en u de kans geeft om de werken rustig te bekijken. Ik dank u hartelijk voor uw aandacht.